Türk Basın Tarihinde İbret Gazetesi ve Kapatılmasına Neden Olan Yazılar (1872-1873)

Özet

Bu makalede, Osmanlı Devleti’nde ilk basın ve yayın faaliyetleri hakkında kısa bir bilgi verilmiş ve İbret gazetesinin yayınlanması ve aldığı cezalarınnedenleri üzerinde durulmuştur. Osmanlı basın hayatı 1831 yılında çıkarılan Takvim-i Vekāyi ile başlamış ve 1840 yılında da Cerîde-i Havâdisile devam etmiştir.1860 yılında çıkarılan Tercüman-ı Ahvâl ile gazetecilik ve basın, devlet tekelinden çıkmış, 1862’de Tasvir-i Efkâr ve 1867’de çıkarılan Muhbir gazetesi ile daha da güçlenmiştir. 1860’lı yıllarda Yeni Osmanlılar tarafından çıkarılan gazetelerde iktidara yönelik eleştirileryer almaya başlayınca, 1864’te Matbuat Nizamnâmesi ve 1867’de Âlî Kararnâme ile basın susturulmaya çalışılmıştır.Ancak basın hiçbir şekilde susturulamamış, bu gazeteciler mücadelelerine yurt dışında devam etmişlerdir. Yeni Osmanlıların yurda dönmeleriyle birlikte Tanzimat’ın en güçlü yayın organı olan İbret gazetesi yayınlanmıştır. Fikir gazetesi kimliğiyle olaylara eleştirel yaklaşan İbret, cesur tavrından dolayı yayın hayatı boyunca çeşitli cezalara maruz kalmıştır. Namık Kemal’in usta kalemiyleTürk basın tarihinde önemli bir yeri olan İbret gazetesi 1873 yılında kapatılmıştır.